In deze bijdrage wil ik kort in gaan op het type leiderschap en de mate van coaching door teamleiders van vier soorten teams met ieder een verschillende signatuur:
1/ Orkestteam
Wij weten wat er moet gebeuren en hoe we het moeten aanpakken. Dit team is als een Zwitsers uurwerk. Alle onderdelen grijpen in elkaar volgens patronen die steeds worden herhaald. Er is relatief weinig vrijheid voor individuele leden. Dit zien we bijvoorbeeld in fabrieken, technische diensten, hulplijnen, helpdesks en overheidsdiensten.
Het Orkestteam heeft behoefte aan een dirigent, een teamleider die de touwtjes in handen neemt en zich bezighoudt met kwaliteitsbewaking en – aanscherping, met als valkuil mogelijk de neiging voor micromanagement
2/ Het Queesteteam
Wij weten wat eruit moet komen, maar niet hoe we het aan moeten pakken. Dit team is op een queeste, op zoek naar de oplossing of de aanpak van een uniek probleem. Bijvoorbeeld project- en programmateams of bouwprojecten.
Het Queesteteam moet gericht blijven werken en moet goed zijn getraind, dat betekent dat de teamleider veel meer aanwezig moet zijn en vaak de rol van “meewerkend” of “meedenkend” voorman heeft.
3/ Het Expeditie team
We weten hoe het aan te pakken, maar niet wat er uit gaat komen. Dit team werkt met heldere, telkens herhaalde handelingen, maar op termen die vooralsnog onbekend of ongedefinieerd zijn; bijvoorbeeld film- of theaterproducties en onderzoek en klinisch werk zoals in ziekenhuizen en universiteiten.
Voor een Expeditieam kan de leiding licht van aard zijn en vooral bestaan uit het team feedback geven en uitdagen t.a.v. de prestatie.
4/ Het Improvteam
Wij weten niet wat we moeten doen, noch hoe het aan te pakken. Dit team werkt met betrekkelijk weinig zekerheid of overeenstemming en is dus vooral goed in improvisatie; bijvoorbeeld innovatie- of ontwikkelteams, zoals sommige teams op het vlak van fundamenteel onderzoek, ontwikkeling, marketing.
Voor het Improvteam zijn er allerlei leer- en ontdekkingscycli te verwachten, waarbij de teamleider vooral reflectief en coachend kan zijn.
Het is belangrijk voor een teamleider om tijd te besteden aan teamcoaching. Dat helpt om het team beter zijn werk te laten doen en ook om betere resultaten te halen. Wanneer de teamleider het team ruimte geeft om na te denken over de manier van werken, verbetert het prestatieniveau van het hele team. Ook krijgen teamleden dan onderling meer begrip voor elkaar. De relaties en motivatie in het team verbeteren.
Teamcoaching door de teamleider blijkt vooral van levensbelang voor Expeditie- en Improvteams aangezien zij dieper moeten nadenken over wat ze aan het doen zijn in relatie tot output en resultaten. De kwaliteit van de reflectie bepaalt hoe effectief het team zal zijn.
(Bron: Obeng, 2002; De Haan, 2017)